به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دارالحدیث، رئیس پژوهشکده کلام اهل بیت(ع) روز چهارشنبه 30 خرداد ماه در این نشست اظهار داشت: یکی از گروههای پژوهشکده کلام گروه «مطالعات مستشرقان» است که در اول تشکیل پژوهشکده شکل گرفت و هم‌اکنون هم 3 نفر از دوستان در این گروه کار می کنند و چند تن از همکاران نیز به صورت پروژه‌ای در آن مجموعه در حال همکاری هستند.

حجت الاسلام دکتر محمد تقی سبحانی افزود: در تصمیم‌گیری شورای پژوهشگاه مقرر شد این گروه یک گروه محوری باشد و درکنار پژوهشکده علوم حدیث و و پژوهشکده تفسیر اهل بیت(ع) یک تجمیع و هماهنگی‌ای صورت بگیرد تا این هماهنگی در تمام پژوهشگاه نیز صورت پذیرد.

وی ادامه داد: در بخش اول گروه که حجت الاسلام مطهری مسؤل راه اندازی آن است، کار دوستان دشوار است به دلیل اینکه نیاز است به زبان انگلیسی مسلط باشند.

در ادامه حجت الاسلام والمسلمین مطهری درباره برنامه های سال آینده بیان داشت: ما برای سال جاری و آینده برنامه‌ای که داریم طبق برنامه پیوستی پیش خواهیم رفت.

وی افزود: به دلیل اینکه این گروه دچار نوساناتی بود هم به لحاظ عضوگیری و هم به لحاظ نوع پروژه‌هایی که انجام می‌دهد و اینکه مطالعات استشراقی نوعاً زمان‌بر هست و نیازمند صبر و حوصله است ما برنامه‌ریزی کردیم که در سال جاری و آینده انجام دهیم.

حجت الاسلام مطهری خاطر نشان کرد: نکته‌ای را که ما تکیه داشتیم این بود که اولا ما با مطالعه این طرح را آماده کرده ایم، نیازهای آن را چه به سبب نیازهای داخلی و چه به لحاظ نیاز مراکز پژوهشی سنجیده‌ایم و بنای ما این بوده در حوزه‌هایی کار کنیم که هنوز در پیرامون آن حوزه کار انجام نشده است به خاطر همین بنابر دو محور اصلی که مطالعات استشراقی و مطالعات تطبیقی بود ما این طرحها را آماده کردیم.

وی تصریح کرد: نتیجه پژوهش باید یک کار موفق و جامعی در حوزه مطالعات تطبیقی و استشراق با محوریت قرآن و حدیث باشد.

در ادامه نشست حجت الاسلام قائمی گفت: مقالاتی از مجموعه «شیعیسم» آماده شده، مقالاتی که مبنای کلامی و تاریخی داشت. بعضی از این مقالات که در مجموعه مقالات تاریخ شیعیسم چاپ شده بود جنبه‌های کلامی آن زیاد است.

وی افزود: بعضی از مقالات نیز در قسمت قرآن و حدیث شیعیسم چاپ شده که بیشتر جنبه کلامی دارد تا تفسیری و چون عنوان کلامی داشته در این قسمت چاپ شده و بیش از 70 درصد از آرای آن کلامی بوده است.

حجت الاسلام قائمی اظهار داشت: ترجمه 13 مقاله تمام شده و فقط یکی از آنها باقی مانده و آن هم «شهادت اباعبدالله(ع) و تاثیر آن بر تفکرات شیعه» است که تقریبا 40 درصد پیشرفت داشته است. از این مقالات ، نقد 4 مقاله صورت نمی گیرد و یکی نیز در حال نقد و سه مقاله دیگر به اضافه مقاله اباعبدالله هنوز کار نقدش صورت نگرفته است. دفتر اول مبنای نقد تماماً بر مبنای قرآن و حدیث بود.

حجت الاسلام سبحانی در ادامه گفت: گروه از لحاظ موضوع کار بسیار مهمی را انجام می‌دهند و در حوزه علمیه کسی را نداریم که در حوزه مستشرقان به طور مستقل کار کند و از طرفی سختی کار و فضای خود استشراق که کار در آن حوزه بسیار دشوار است به خاطر اینکه زبان انگلیسی است نیازمند حمایت جدی از این محققان هستیم.

یک کتاب تابحال چاپ شده که میراث اولیه کلام را نقد میکنند. پروژه‌ای را مدیریت میکنند به نام «تراث کلامی امام رضا(ع)» که نظریات کلامی سه قرن اول را کار می‌کنند.

حجت الاسلام قائمی گفت: کتاب «مستشرقان و آرای کلامی شیعه»نیز آماده چاپ است که دفتر در قالب 300 الی 350 صفحه کار شده است.

حجت الاسلام سبحانی افزود: در حوزه معناشناسی یکی از روشهایی که در دستور کار قدمای ما بوده و معاصرین و بیشتر غربی‌ها به آن پرداخته‌اند استفاده از مفاهیم و معارف کهن است واستفاده علمی از روش‌هایی که بتواند معارف و مفاهیم را استخراج کند. دراین حوزه کار بسیار دقیق و عمیقی از سوی در حال انجام است و ما متاسفانه هنوز زنده کار نکرده‌ایم و این کار بسیار مفید است برای فهم کتاب و سنت.

وی خاطر نشان کرد: جناب آقای دکتر قائمی‌نیا که مدیر این گروه هستند تنها کسی است که در این حوزه کار می‌کند. دوستان این گروه رشد خوبی داشته‌اند.

حجت الاسلام قائمی نیا تصریح کرد: بحث معناشناسی به عنوان یک موضوع رقیب با بحث‌های سنتی مطرح می‌شود که حتی خود مستشرقان هم سراغ این بحث‌ها رفته‌اند و تحقیق کرده‌اند این بحث‌ها هم قابلیت ایجابی و هم قابلیت سلبی دارد.

وی افزود: در حوزه قرآن و سنت ضرورت دارد این کارها انجام شود. به جرات میشود گفت در آینده بیشتر کارهایی که در حوزه قرآن و سنت انجام شود با این رویکرد خواهد بود که لازم است دوستان حوزوی در این بحث‌ها ورود داشته باشند که دوستان ما در این گروه کارهایی را انجام داده اند.

حجت الاسلام قائمی یاداور شد: بخشی از کارهایی که انجام شده مربوط به مفاهیم خاصی که در قرآن اهمیت دارد می باشد مثل بحث علم و معرفت در قرآن و حدیث یا بحث علم، نفس، اینها با این روش نتایج متفاوتی را دنبال کرده‌اند. این کار آخری که انجام شده و لازم است زود منتشر شود و این کتاب زمینه منابع و مراجعه این بحث‌ها خواهد شد.

وی اظهار داشت: «کاربست‌های میدان‌های معنایی در مطالعات دینی» که کار خیلی عمیقی است که تعدادی از دوستان در یک سال گذشته روی این موضوع کار کرده‌اند که مطلقاً تابحال در این زمینه کار نشده است. البته این کار هم را که در این زمینه انجام می‌شود که مستشرقان انجام می‌دهند اما در این زمینه در کشورهای عربی بیشتر کار کردند.

حجت الاسلام رکعی از دیگر پژوهندگان پژوهشکده کلام اهل بیت(ع) در ادامه گفت: ما یک کلان‌پروژه ای تعریف کردیم برای 5 سال. هم در مورد معرفت‌شناسی، هم انسان‌شناسی و هم معناشناسی در دستور کار داریم. در روش معناشناسی کارهایی که انجام شده در موضوعات علوم قرآنی و حدیثی نبوده و نیاز آن به بومی‌سازی و تطبیق دادن این موضوعات با مبانی دینی خود مجبور شدیم سه دسته کار را انجام دهیم و چون این گروه از اول به صورت روش‌شناسی بوده بحث مبانی معرفتی علم کلام بوده که این علم و معرفت در قرآن و حدیث با همین بحث مبانی معرفتی انجام گرفته اند. البته با زمینه معناشناسی میدان‌های معنایی یا روش ایزوتسو و سایر مباحث که بر پایه معناشناسی صورت می‌گیرد با موضوعات قرآنی و روایی.

وی ادامه داد: در سه دسته که ما انجام دادیم در بحث معرفت‌شناسی سعی کردیم مفاهیم علم معرفت را در قرآن فعلا کار کنیم ابتدا با روش میدان‌های معنایی بعد به روش معناشناسی شناختی با پایان برسانیم که در برخی از آنها به پایان کار رسیده‌ایم و ابتدا به صورت مقاله تدوین شده و اکنون به صورت کتاب کار می‌شود.

حجت الاسلام رکعی خاطر نشان کرد: در بحث‌های معناشناسی به دلیل اینکه باید بحث‌هایی از آن بومی‌سازی شود و با فرهنگ حوزوی ما تطبیق پیدا کند بنابراین ما سه دسته کار انجام می‌دهیم. یک دسته در معرفت‌شناسی و یک دسته در معناشناسی و دسته سوم در انسان‌شناسی. کارهای معرفت‌‌شناسی ما انجام شد و همانطور که در فایل ضمیمه آمده است. انسان‌شناسی هم در دست انجام است. بحث بعدی ما ورود به روایات است که در طول سه سال آینده که بعد از آنکه مبانی معناشناسی در قرآن تدوین یافت وارد بحث‌های روایی بشیم و در آنجا کارهای لازم انجام شود. تطبیقات صورت بگیرد مفاهیم، واژگان، گزاره‌های دینی که در روایات هست وارد بحث‌ها شود.

حجت الاسلام سبحانی بیان داشت: علم و معرفت مروری است بر کل بحث‌های معرفت‌شناسی که به صورت دو واحد درسی در آموزش مجازی تدریس می‌شود که آقای رکعی و نصرتی در حال تدریس آن هستند که در آینده به صورت مکتوب و کتاب درسی استخراج می شود.