به همت گروه اخلاق کاربردی پژوهشگاه قرآن و حدیث نشست «بررسی اخلاقیِ سقط جنینِ دارای معلولیت» با هدف طرح ادله موافقان سقط جنین؛ واکنش مخالفان و راهکارها در مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث برگزار شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دارالحدیث، دکتر نعیمه پورمحمدی، استادیار گروه فلسفه دین دانشگاه ادیان و مذاهب قم، در شانزدهمین «میز گفت و گوی اخلاق» که روز دوشنبه 20 آبان برگزار شد، گفت: موافقان سقط جنین دارای معلولیت از راه حق انتخاب والدین، کاهش رنج بشر، اصالت کیفیت زندگی، بار اضافی و سنگین اجتماعی و جایگزین پذیری با جنین سالم به سود سقط جنین در موارد ناهنجاریهای جنینی استدلال می کنند.
نویسنده کتاب «جهان معلول ساز: درباره اخلاق معلولیت»، با اشاره به دیدگاه مخالفان افزود: آنها نخست تحلیلهای متنوعی از عمل سقط جنین انجام میدهند، همچنین «نگرشهای» خود را در این خصوص بیان میکنند و راهکارهای خود را معرفی میکنند.
وی تصریح کرد: در بخش تحلیلها گفته میشود که بنا به تحلیل اخلاقی، تحلیل تبارشناختی، «تحلیل اقتصادی-تجاری، تحلیل فلسفی-اجتماعی، تحلیل زبانی، تحلیل معلولیتنگر و تحلیل زنانهنگر ما در سقط جنین دارای معلولیت دقیقاً چه کاری انجام میدهیم و از جهات متنوع عیب و نقصهای این کار دیده و گفته میشود.
خانم دکتر پورمحمدی در تحلیل اخلاقیِ سقط جنین دارای معلولیت اظهار کرد: ما برای همۀ معلولان پیام حقارت ارسال میکنیم، کل وجود جنین را به ژن معیوب فرو می کاهیم، والدین را تحت انتخابِ جبری قرار میدهیم که حتماً سقط جنین کنند، نقض خودمختاری انسان آینده را رقم میزنیم و موقعیتهای پیچیدۀ اخلاقی در تستهای غربالگیری را پیش میآوریم.
وی به دیگر تحلیل های موجود اشاره کرد و گفت: در تحلیل تبارشناختی گفته میشود که نسب «سقط جنین گزینشی» به «اصلاح نژادی» در دورۀ نازیها میرسد. همچنین در تحلیل اقتصادی تجاری گفته میشود که «هزینه - محوری» نمیتواند مبنای مناسبی برای کشتن دستهای از انسانها باشد و «تولدِ کالاسازی - شده» به شدت مورد انتقاد قرار میگیرد.
خانم دکتر پورمحمدی افزود: در تحلیل فلسفی- اجتماعی اینکه آیا معلولیت «امر زیستی یا امر اجتماعی» است مورد بحث قرار میگیرد و «افسانۀ کنترل بدن» که از سوی دانش پزشکی القا شده نقد میشود. همچنین در تحلیل زبانی یادآوری میشود که «چرخش زبانی از کودکِ خواسته به جنینِ ناخواسته» چه تأثیراتی بر روی فکر مرتکبان سقط جنین میگذارد.
وی اظهار کرد: در تحلیل زنانهنگر اموری همچون «اصلاح نژادیِ پدرسالارانه»، «هژمونی جنسگرایی و مردسالاری» و «زنان مختلف، امکانهای متنوع» از منظر زنانه مورد بحث قرار میگیرد.
استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب قم در تحلیل معلولیتنگر از الگوی معلولیت به جای الگوی درمانی گفت: این موضوع به رسمیت شناخته میشود که «معلولان مختلف، امکانهای متنوعی» دارند. همچنین در بخش نگرشها مخالفان سقط جنین دارای معلولیت، سه «نگرش روایت»، «نگرش اخلاق فضیلت» و «اخلاق مراقبت» را توصیه میکنند.
وی تصریح کرد: در بخش راهکارها نیز مخالفان سقط جنینِ دارای معلولیت، پنج راهکار را پیشنهاد می کنند که عبارت است از: «هویت بخشی به جنین معلول»، «گسترش جنبشهای معلولیت»، «پوشش اطلاعاتی کامل در خصوص معلولیت»، «ارائه مشاوره در باب انتظار از فرزندآوری» و «آموزش خانوادهها».
خانم دکتر پورمحمدی گفت: اما دیدگاهها صرفاً به دیدگاه موافقان و مخالفان سقط جنین دارای معلولیت ختم نمیشود، بلکه عدهای «راه میانه» را طی کردهاند که آن «خطکشی میان معلولیت شدید و خفیف» است. آنها گفتهاند تنها دسته کمی از جنینها با معلولیتهای شدید را مجاز هستیم سقط کنیم. این دیدگاه نیز خالی از اشکال نیست.
وی با نتیجه گیری از نقاط قوت و ضعف دیدگاه های سه گانه گفت: در نهایت شاید بتوان دیدگاهی را تحت عنوان «طبیعی گرایی» مطرح کرد که معتقد است تصمیم بر سر ادامۀ حیات هر یک از جنینها و کودکان معلول را باید به خود «ارگانیسم هماهنگ و زنده» بسپاریم بی آنکه با مداخلات بیجای پزشکی این حیات را با فشار و اصرار طولانی و دردناک کنیم یا اینکه با سنگدلی و خشونت آن را از همان آغاز بخشکانیم.
گفتنی است، نشست «بررسی اخلاقیِ سقط جنینِ دارای معلولیت» به دبیری حجه الاسلام دکتر حسینعلی رحمتی استادیار گروه اخلاق کاربردی پژوهشگاه قرآن و حدیث و با حضور جمعی از پژوهشگران برگزار شد.